Quarantaine in de veertigdagentijd

09 april 2020

Toeval of niet, maar de impact van het Coronavirus op de wereld heeft zich met name in de ‘veertigdagentijd’ voor Pasen gemanifesteerd. De meeste leden van Donatus zijn bekend met deze periode van veertig dagenlang toeleven naar het belangrijkste christelijke feest Pasen. Het feest van de overwinning van het leven over de dood. Dus het feest van hoop en troost. Het verwijst zowel naar de tocht van de Joden onder leiding van Mozes gedurende veertig jaren uit de slavernij van Egypte door de woestijn naar het beloofde land, als naar de periode van Jezus van veertig dagen in de woestijn waarin hij bad en vastte. Een tijd van zware beproeving.

Het woord ‘quarantaine’ vindt zijn oorsprong in de veertiende eeuw toen tijdens de pestepidemie de schepen veertig dagen (quaranta giorni) voor de haven van Venetië moesten wachten. Het is dus op zijn minst opmerkelijk, dat we juist in deze periode worden gedwongen tot een collectieve wereldwijde quarantaine. Het coronavirus wordt wel met de middeleeuwse pest vergeleken. En vertonen de straten en pleinen niet de menselijke verlatenheid als die van de woestijn?

De wereld beleeft als het ware een collectieve reset. Heel veel van wat we natuurlijk vinden, komt tot stilstand. Vliegtuigen gaan niet meer, restaurants, kantoren en scholen zijn dicht. Het bezoeken van oudere mensen in tehuizen is nagenoeg verboden. Zelfs de plaatsen die altijd troost en hoop hebben geboden, zoals de kerken en kloosters, moeten gedwongen gesloten worden voor publieke vieringen. Mensen worden gedwongen in familieverband te leven en werken.

Deze toestand leidt bij vele mensen tot angst en onzekerheid. Dit wordt met name veroorzaakt, omdat er geen vaccin is en men niet weet hoe lang de uitvinding hiervan gaat duren. Ook angst, omdat dit virus zo snel om zich heen grijpt over de hele wereld. En zo onzichtbaar. Wie gezond lijkt, kan het toch overdragen. Angst voor de gezondheid en dood.

De quarantaine leidt ook tot heel veel materiele schade. De economie krijgt zware klappen; de werkgelegenheid komt in gevaar. Hoe langer het duurt, hoe meer bedrijven in de problemen komen. En als het heel lang gaat duren, kan er sociale onrust in de wereld ontstaan. Een zware economische crisis dreigt.

Positieve kanten?

Heeft dit gedwongen huisarrest ook positieve kanten? We worden in deze periode wel gedwongen tot bezinning en reflectie. We worden op onszelf teruggeworpen. Wat is nu echt belangrijk in het leven? We zien de natuur opleven, de lucht wordt schoner. Er komt meer waardering voor de vitale beroepen in de maatschappij, zoals verpleegpersoneel en artsen. Er is meer aandacht voor de directe, onbekende naasten. Er ontstaat meer verbondenheid tussen de mensen. De creativiteit op allerlei terreinen neemt toe. Ook kan deze periode tot een zekere opleving van de religiositeit leiden. Religieuze rituelen en samenkomsten geven houvast aan mensen. De vele online initiatieven kunnen wellicht straks na de coronacrisis de geloofsbeleving versterken.

Positieve kanten?

Heeft dit gedwongen huisarrest ook positieve kanten? We worden in deze periode wel gedwongen tot bezinning en reflectie. We worden op onszelf teruggeworpen. Wat is nu echt belangrijk in het leven? We zien de natuur opleven, de lucht wordt schoner. Er komt meer waardering voor de vitale beroepen in de maatschappij, zoals verpleegpersoneel en artsen. Er is meer aandacht voor de directe, onbekende naasten. Er ontstaat meer verbondenheid tussen de mensen. De creativiteit op allerlei terreinen neemt toe. Ook kan deze periode tot een zekere opleving van de religiositeit leiden. Religieuze rituelen en samenkomsten geven houvast aan mensen. De vele online initiatieven kunnen wellicht straks na de coronacrisis de geloofsbeleving versterken.

Kortom, deze quarantainetijd kan ons nieuwe kansen geven, waaruit een verbeterde wereld kan ontstaan voor ons allen. Onze verzekeringsmaatschappij heeft al 168 jaar het voorrecht onder bescherming van de H. Donatus te staan tegen bliksem en ander onheil. Wij kunnen ook zijn tijdsgenoot (160 na Chr.) aanbevelen, de H. Corona. Zij is de beschermheilige tegen epidemieën, toeval of niet.

Alphons van der Voorn, 9 april 2020