De missie van Stichting Zendingserfgoed

Als je op zending gaat neem je iets mee, maar ook iets mee terug. Namelijk erfgoed. Kunst en objecten die ontstaan zijn uit de ontmoeting van twee culturen. Dat vertelt een verhaal dat bewaard moet worden, zo stelt Huub Lems van Stichting Zendingserfgoed. Het is namelijk onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van Nederland. En met de invloed die we op de wereld uitoefenden. De stichting beheert het zendingserfgoed van meerdere Nederlandse kerken. En organiseert daarover tentoonstellingen waarin het zendingsverleden ons het hier en nu helpt begrijpen.

Toen Huub in Utrecht bij de landelijke kerk werkte, trof hij daar een verzameling van zendingserfgoed aan. Onder andere van het zendingsbureau van de hervormde kerk in Oegstgeest, een monumentaal pand waar hij zelf ook heeft gewerkt, en van het zendingsbureau van de Gereformeerde Kerken in Nederland in Leusden. In die tijd daalde de belangstelling om zorg te dragen voor dat zendingserfgoed. En dat ging Huub aan het hart. “Dat erfgoed draagt een traditie van decennia met zich mee. Daarom wilden we de collectie bewaren voor het nageslacht, in plaats van dat het – plat gezegd – in de kliko’s zou komen.” Daartoe richtte hij de Stichting Zendingserfgoed op. Met als doel om de geschiedenis van zending, en de invloed daarvan op de wereld, voor iedereen zichtbaar te maken.

Een altaar voor het erfgoed
De hoofdtaak van de stichting is om voorwerpen en andere gedenkwaardigheden uit ons zendingsverleden te verzamelen, te beschrijven en op de website te zetten. Ook realiseert de stichting tentoonstellingen. Soms zelf, vaak in samenwerking. Een kleine, thematisch aangelegde tentoonstelling heeft de stichting altijd in hun pand in Zuidland. Die is voor geïnteresseerden op aanvraag te bezoeken. “Maar wat belangrijker is,” vertelt Huub, “is dat kerkgemeenten zelf tentoonstellingen kunnen realiseren door onze collectie in bruikleen te nemen.” Daarvoor selecteert de stichting series speciaal om in een kerk te hangen. “Rond Pasen vorig jaar stond er een tentoonstelling in de Nieuwe Badkapel in Scheveningen. Later in het jaar hingen er in Oegstgeest twee series van vier batiks uit Bali en uit Yogyakarta. Die tentoonstellingen faciliteren we vanuit onze stichting.”

De toekomst van ons zendingsverleden
Een museum als Museum Volkenkunde in Leiden toont hoe culturen zich over heel de wereld manifesteren. Stichting Zendingserfgoed denkt dat ook hun collectie aan dat verhaal een hoofdstuk bij kan dragen. “Zending en cultuur zijn zeer nauw aan elkaar verbonden. Daarom willen we bijvoorbeeld met de stichting licht werpen op hoe zending verband houdt met ons koloniaal verleden.” Zo heeft de stichting twee jaar geleden aan een project gewerkt over de Molukse kerk in de polder. “Daarin keken we hoe de Molukse kerk in Nederland nu is ingericht, en hoe dat te herleiden valt naar het zendingsverleden.” Om het zendingserfgoed voor een breder publiek toegankelijk te maken, hoopt Huub dat de toekomst samenwerkingen brengt met het Catharijneconvent. “Dat museum concentreert zich vooral op de kerkencultuur in ons land. Maar ons land is er ook een met een zendingsverleden, waardoor er meerdere culturen en volken bij elkaar zijn gekomen. Onze collectie verrijkt dat verhaal.”